શનિવારે કેન્દ્ર સરકારે મોટી રાહત આપતાં પેટ્રોલ અને ડીઝલ પરની એક્સાઈઝ ડ્યુટીમાં ઘટાડો કર્યો છે. નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે આ જાહેરાત કરી હતી અને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ તેને જનતાના હિતમાં નિર્ણય ગણાવ્યો હતો. નાણામંત્રીએ કહ્યું કે સરકારના આ પગલાથી પેટ્રોલની કિંમતમાં પ્રતિ લીટર 9.5 રૂપિયા અને ડીઝલની કિંમતમાં 7 રૂપિયા પ્રતિ લીટરનો ઘટાડો થશે. પરંતુ આ નિર્ણય બાદ દરેકની નજર હાવે રાજ્ય સરકારો પર છે. તેમના પર પેટ્રોલ અને ડીઝલ પર વેટ ઘટાડવાનું દબાણ વધી ગયું છે.
તે દબાણને જોતા કેન્દ્ર સરકારના નિર્ણય બાદ તરત જ કેરળ અને રાજસ્થાને પેટ્રોલ અને ડીઝલ પર વેટ ઘટાડ્યો હતો. કેરળ સરકારે પેટ્રોલ પર પ્રતિ લિટર રૂ. 2.41નો વેટ ઘટાડ્યો, જ્યારે ડીઝલ પર પ્રતિ લિટર રૂ. 1.36નો વેટ ઘટાડ્યો. આવી સ્થિતિમાં પેટ્રોલ 11.91 રૂપિયા પ્રતિ લીટર સસ્તુ થયું છે. એ જ રીતે કેન્દ્રના નિર્ણય બાદ રાજસ્થાન સરકારે પણ જનતાને બમણી રાહત આપવાનું કામ કર્યું.
મુખ્યમંત્રી અશોક ગેહલોતે પણ ટ્વીટ કરીને પોતાના નિર્ણયની જાણકારી આપી હતી. તેમણે લખ્યું છે કે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં થયેલા ઘટાડાને કારણે રાજ્ય સરકાર પેટ્રોલ પર પ્રતિ લિટર રૂ. 2.48 અને ડીઝલ પર પ્રતિ લિટર રૂ. 1.16નો વેટ ઘટાડશે. આ સાથે રાજ્યમાં પેટ્રોલ 10.48 રૂપિયા અને ડીઝલ 7.16 રૂપિયા પ્રતિ લીટર સસ્તું થશે. આના કારણે રાજ્યને દર વર્ષે અંદાજે 1200 કરોડ રૂપિયાની આવકનું નુકસાન થશે અને સામાન્ય જનતાને તેનો લાભ મળશે. ભૂતકાળમાં બે વખત વેટ ઘટાડવાના કારણે રાજ્યને રૂ. 6,300 કરોડની આવકનું નુકસાન થયું હતું. આજની કપાત ઉમેરવાથી, રાજ્યને વાર્ષિક આશરે રૂ. 7500 કરોડની આવકનું નુકસાન થશે.
આવી સ્થિતિમાં લેફ્ટ અને કોંગ્રેસ શાસિત રાજ્યોએ વેટમાં ઘટાડો કરીને મોટો દાવ લગાવ્યો છે. પરંતુ હજુ સુધી ભાજપ શાસિત કોઈપણ રાજ્યે વેટ કપાતની જાહેરાત કરી નથી. ઉત્તરાખંડના મુખ્યમંત્રી પુષ્કર સિંહ ધામી વતી ચોક્કસપણે કહેવામાં આવ્યું હતું કે તેમની સરકારે વેટમાં ઘટાડો કર્યો છે, પરંતુ આ વખતે જનતાને વધુ રાહત આપવામાં આવી રહી નથી.
જો કે, ઉત્તરાખંડને છોડી દેવામાં આવે તો પણ ઘણા એવા રાજ્યો છે જ્યાં થોડા મહિનાઓ પછી ચૂંટણી યોજાવાની છે. ગુજરાત સૌથી મોટું રાજ્ય છે જ્યાં ભાજપ અને કોંગ્રેસ વચ્ચે સીધો મુકાબલો છે. ગુજરાત ઉપરાંત હિમાચલ પ્રદેશમાં પણ ચૂંટણી નજીક છે. ત્યાં ભાજપ મોંઘવારીના કારણે પેટાચૂંટણી હારી ચૂક્યું છે. આવી સ્થિતિમાં હવે પેટ્રોલ અને ડીઝલની વધેલી કિંમતો પણ એક નવો પડકાર રજૂ કરી શકે છે.
દક્ષિણમાં જઈએ તો કર્ણાટકમાં પણ વિધાનસભાની ચૂંટણી આવવાની છે. ભાજપ હાઈકમાન્ડે પહેલા જ મુખ્યમંત્રી બદલીને મોટા સંકેત આપી દીધા છે. પરંતુ સતત ચાલી રહેલા ઝઘડાને કારણે જમીન પર સ્થિતિ અસ્વસ્થ બની રહી છે. આવી સ્થિતિમાં મોંઘવારી જેવા મુદ્દાએ ત્યાં રાજ્ય સરકારની મુશ્કેલી વધારવાનું કામ કર્યું છે.
મધ્યપ્રદેશમાં આવતા વર્ષે પણ ચૂંટણીની તૈયારી છે. ગત વિધાનસભા ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસે રાજ્યમાં પોતાની સરકાર બનાવી ન હતી. બાદમાં બળવાખોર ધારાસભ્યોના આધારે ભાજપને ફરી સત્તા મળી, પરંતુ અનેક મુદ્દાઓને કારણે શિવરાજ સિંહ ચૌહાણ સામે પડકારો રહ્યા. આવી જ સમસ્યા પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવની છે, જે હાલમાં એમપીના વિવિધ શહેરોમાં 100ને પાર ચાલી રહી છે. આ છતાં, કેન્દ્રના નિર્ણયને માત્ર સીએમ શિવરાજે આવકાર્યો છે, વેટ કપાતનો કોઈ સંકેત આપવામાં આવ્યો નથી.