પાક વીમા યોજનાથી ખેડૂતો નિરાશ, શરૂઆતથી અંત સુધી કંપનીઓ પોતાની મનમાની કરે છે

પ્રધાનમંત્રી ફસલ વીમા યોજનામાં રાજ્યના ખેડૂતોનો વિશ્વાસ વર્ષોવર્ષ ઘટી રહ્યો છે. તેના બે મુખ્ય કારણો છે, એક તો નુકસાનની આકરણી કરવામાં વીમા કંપનીઓની મનમાની અને બીજું ખેડૂતોને વળતર મેળવવામાં બિનજરૂરી વિલંબ. રવિ પાકના નુકસાનના વળતર તરીકે ખેડૂતોને હજુ સુધી રૂ. 4.87 કરોડ મળ્યા નથી. એક તરફ ખેડૂતો ચિંતિત છે તો બીજી તરફ ખરીફ પાકનો મહત્તમ વીમો કરાવવા માટે કૃષિ વિભાગે તમામ પ્રયાસો લગાવી દીધા છે.

રાજ્ય સરકાર ઇચ્છે છે કે ઓછા વરસાદ અને પ્રતિકૂળ હવામાનને ધ્યાનમાં રાખીને ખેડૂતો પાક વીમા યોજનાનો લાભ લે. ખરીફ પાક માટે વીમા માટે અરજી કરવાની છેલ્લી તારીખ 31 જુલાઈ છે. તેથી ખેડૂતોને જલ્દી વીમો લઈ લે તેવી અપીલ કરવામાં આવી રહી છે.

પાકનું વળતર લેવામાં ખેડૂતોને પરસેવો છૂટી જાય છે

મેરઠના કુંડા ગામના રહેવાસી રાજપાલ સિંહને પાક વીમા યોજનામાં વિશ્વાસ નથી. તેમનું કહેવું છે કે આમાં નુકસાનની બાદબાકી કરીને આંકવામાં આવે છે. વીમા કંપનીઓ ગમે તે કરે. છેલ્લી ખરીફ સિઝનમાં, જો તેનો પાક નિષ્ફળ ગયો, તો તેને નજીવા વળતર મળ્યું. બીજી તરફ મુરાદાબાદ કુંડાર્કીના પ્રીતમ સિંહે જણાવ્યું કે તેમને હજુ સુધી રવિ સિઝનનો દાવો મળ્યો નથી. પૈસા મોડા મળે અને તે પણ ઓછા મળે તો ફાયદો શું? શાહજહાંપુરનો રોશન કહે છે કે જ્યારે આખા ગામમાં નુકસાન થાય છે ત્યારે જ વીમા કંપનીઓ તેને નુકસાન માને છે. આ યોજનામાં ખેડૂતોને ઓછો અને વીમા કંપનીઓને વધુ નફો આપવામાં આવે છે. નુકસાન બાદ નિયમો જણાવવામાં આવે છે.

રાજ્યના મુખ્ય પાક શેરડીને વીમા યોજનામાંથી બહાર રાખવામાં આવી છે

યુપીમાં લગભગ 60 લાખ ખેડૂતો શેરડીની ખેતી કરે છે. આમ છતાં રાજ્યના આ મુખ્ય પાકને વીમા યોજનામાંથી બહાર રાખવામાં આવ્યો છે. અધિકારીઓનું કહેવું છે કે શેરડીના પાકમાં નુકસાન ઓછું છે. આગ જેવી ઘટનાઓમાં છેતરપિંડી થવાની સંભાવના છે. સાથે જ ખેડૂતોનું કહેવું છે કે શેરડીને જાણી જોઈને વીમામાંથી બાકાત રાખવામાં આવી છે.

વ્યક્તિગત ડાંગરનો પાક પણ જળબંબાકારમાં વીમામાંથી બહાર

પાક વીમા યોજના હેઠળ, ખેતરમાં પાણી ભરાઈ જવાની સ્થિતિમાં વ્યક્તિગત ડાંગરના પાકને બાકાત રાખવામાં આવ્યો છે. ગામના મોટાભાગના ખેડૂતોના ખેતરોમાં પાણી ભરાઈ જવાથી ડાંગરને નુકસાન થયું હોય તો જ વીમાનો લાભ મળશે. થોડા ખેડૂતો નહીં.

આ પરિસ્થિતિઓમાં વળતર આપવામાં આવે છે

નિષ્ફળ વાવણી:

જો પાકની વાવણી 31 જુલાઈ સુધીમાં 75 ટકા કે તેથી ઓછી રહે છે, તો વીમાધારક ખેડૂતોને વીમાની રકમના 25 ટકા વળતર તરીકે આપીને વીમા કવચ સમાપ્ત કરવામાં આવે છે. જો પાક પાછળથી નિષ્ફળ જાય, તો વીમાનો દાવો ઉપલબ્ધ રહેશે નહીં.

મધ્યમ તબક્કામાં વીમાકૃત પાકને થયેલા નુકસાન માટે વળતર:

જો પાકની વાવણીના 15 દિવસ સુધી કુદરતી આફતના કારણે સંભવિત ઉપજમાં 50 ટકાથી વધુ નુકસાન થવાની સંભાવના હોય તો નિયમ મુજબ 25 ટકા રકમ તાત્કાલીક સહાયના રૂપે સર્વેક્ષણનાં 15 દિવસમાં ચૂકવવાની જોગવાઈ છે. પાક કાપવાના પ્રયોગોના આધારે વધારાના વળતરનું વધુ ગોઠવણ કરવામાં આવે છે.

લણણીના પ્રયોગોના આધારે વળતર:

સીઝનની શરૂઆતમાં પાકની વિસ્તાર મુજબ સરેરાશ ઉત્પાદકતા નક્કી કરવામાં આવે છે. જો હવામાનને કારણે લણણી પ્રયોગના આધારે ઉત્પાદકતા ઓછી થતી જાય છે. તો નુકસાનની આકરણી કરીને ચુકવણી કરવામાં આવે છે.

સ્થાનિક આફતોના કિસ્સામાં (વ્યક્તિગત ધોરણે)

1. અતિવૃષ્ટિ, જળબંબાકાર (ડાંગર સિવાય), ભૂસ્ખલન, વાદળ ફાટવા, વીજળીના કારણે ઉભા પાકમાં આગ લાગવાના કિસ્સામાં યોજનાની જોગવાઈ મુજબ વીમાધારક ખેડૂતોને વળતર ચૂકવવામાં આવે છે.
2. લણણી પછી 14 દિવસ સુધી ખેતરમાં સૂકવવા માટે રાખવામાં આવેલા પાકને અતિવૃષ્ટિ, ચક્રવાત, કમોસમી ચક્રવાતી વરસાદને કારણે નુકસાનની સ્થિતિમાં વીમાધારક ખેડૂતોને વળતર આપવાની જોગવાઈ છે.

72 કલાકની અંદર નુકસાનનો રિપોર્ટ ફાઇલ કરવો આવશ્યક છે

ખેડૂતો જ્યાંથી લોન લેતા હોય ત્યાંથી અથવા જાહેર સુવિધા કેન્દ્રોમાંથી પાક વીમો મેળવી શકે છે. ખેડૂતો કુદરતી આફતમાં પાકના નુકસાન અંગેની માહિતી કૃષિ વિભાગના અધિકારીઓ, વીમા કંપનીઓના પ્રતિનિધિઓને અથવા રાજ્ય સરકારના ટોલ ફ્રી નંબર 18008896868 પર 72 કલાકની અંદર આપી શકે છે.

રાજ્યમાં વીમાવાળી જમીનની સ્થિતિ (લાખ હેક્ટરમાં)

ખેડૂતોને લાગે છે કે સમગ્ર પાક માટે વીમાની રકમ મળી જશે, પરંતુ તેમણે સમજવું પડશે કે માત્ર નુકસાનની ભરપાઈ થશે. રવિ પાકનું વળતર આ સપ્તાહમાં આપવામાં આવશે.
-રાજેશ કુમાર ગુપ્તા, કૃષિ આંકડાશાસ્ત્ર અને નિયામક પાક વીમો

પ્રધાનમંત્રી ફસલ વીમા યોજના ગ્રામ પંચાયત સ્તરને એક એકમ તરીકે ધ્યાનમાં લઈને ચલાવવામાં આવી રહી છે. આ યોજના ખેડૂતો માટે ફાયદાકારક છે. ખેડૂતો આ વાત સમજે અને યોજનાનો લાભ લે.
-સૂર્ય પ્રતાપ શાહી કૃષિ મંત્રી

READ ALSO:

• આમિર ખાને લાલ સિંહ ચઢ્ઢાની અસફળતાના કારણે લીધો આ મોટો નિર્ણય, ફિલ્મે 5 દિવસમાં માત્ર 48 કરોડની કરી કમાણી
• મેગા ઓપરેશન/ ગુજરાત એટીએસને મળી મોટી સફળતા, રાજ્યમાંથી ઝડપાયું રૂ.2151 કરોડનું ડ્રગ્સ
• Video: પોલીસે YouTuber બોબી કટારિયા વિરુદ્ધ નોંધી FIR, ફ્લાઈટમાં સિગારેટ પીતો વીડિયો થયો વાયરલ
• તહેવાર ટાણે મેઘ વર્ષા/ સૌરાષ્ટ્રમાં શ્રાવણે શ્રીકાર : બે દિવસમાં 1થી 5 ઈંચ વરસાદ ખાબક્યો, અનેક ડેમ છલકાયા
• ડર્ટી પિક્ચરના બીજા ભાગ માટે આ એક્ટ્રેસને લીડ રોલ માટે કરાઈ ઓફર, જાણો કોના જીવન આધારિત હશે આ ફિલ્મ