તહેવારોની ભૂમિ ભારતમાં મકરસંક્રાંતિનું વિશેષ મહત્વ છે. સદીઓથી હિન્દુ ધર્મમાં ઉજવવામાં આવતા આ તહેવારને દાનનું પ્રતીક અને શુભની શરૂઆત માનવામાં આવે છે. સામાન્ય ભાષામાં એવું કહેવામાં આવે છે કે દાન આપવાથી, લોક અને પરલોક બંને સુધરી જાય છે. તો, ધાર્મિક માન્યતાઓમાં કહેવામાં આવ્યુ છે કે મકરસંક્રાંતિના દિવસે કરવામાં આવેલા દાનથી માણસને સો ગણું વધુ પુણ્ય મળે છે. આ કિસ્સામાં, આ દિવસ વિશેષ છે.
હિન્દુ પંચાગ અને જ્યોતિષીઓ અનુસાર, મકરસંક્રાંતિ દર વર્ષે 14 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે સૂર્ય ધનુ રાશિથી મકર રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે, એટલે કે સૂર્ય ઉત્તરાયણ થવાનું શરૂ થઈ જાય છે અને દેવતાઓની રાત સુવ્યવસ્થિત થાય છે અને શુભ દિવસો શરૂ થાય છે. આ જ કારણ છે કે આ દિવસે કરવામાં આવતી ધર્મનિષ્ઠા, જાપ અને દાન શ્રેષ્ઠ છે.
આ વસ્તુઓ દાન કરી શકાય છે
આ દિવસે તલ, ગોળ, મગફળી, ચણા, દાળ અને ચોખાનું વિશેષ મહત્વ છે. આ દિવસે તલ અને મગફળીની બનેલી ગજક, તિલકુટ્ટી, તલપટ્ટી, ચોખા, દાળ, ખીચડી, ગોળ, ધાબળા-રજાઇ, ગરમ વસ્ત્રો, ફળ દાન કરવાથી ઇચ્છિત ફળ મળે છે.
ઉત્તર ભારતમાં દાનનો આવો રિવાજ
માન્યતા છેકે, ઉત્તર ભારતમાં સવારે સ્નાન વગેરે બાદ લોકો દાન કરવામાં આવતી વસ્તુઓને એકસાથે રાખીને, તેમની ઉપર જળનાં છાંટા મારીને મનમાં દાન કરવાનો ભાવ પેદા કરે છે. અને સામાનને ગરીબોની સાથે જ પોતાના માનપક્ષનાં લોકો, મોટાની સાથે જ પુત્રીઓ-બહેનોને આ દરેક વસ્તુઓ આપીને આશીર્વાદ લે છે. કહેવામાં આવે છેકે, જે વ્યક્તિ આખા વર્ષ દાન કરતાં નથી તેઓ જો તે દિવસે દાન કરે છે તો તેમને ફળ પર આખું વર્ષ મળતા ફળ કરતાં વધારે હોય છે.
આ ઉપરાંત ગામડાઓ અને શહેરોમાં પણ આ દિવસ માટે અનેક નવા રિવાજો બનાવવામાં આવ્યા છે. આ દિવસે, ખાસ કરીને સ્ત્રીઓ 14 શણગારેલી વસ્તુઓની વસ્તુઓ સાથે તેમજ તેમની સાસુ-નણંદ પ્રત્યે આભાર વ્યક્ત કરતાં આવતા વર્ષ સુધી ઉપવાસ અથવા ઠરાવ લે છે, અને તે વર્ષ દરમિયાન આ ઉપવાસને અનુસરે છે અને તે પછીના વર્ષે દાન કરીને પારાયણ કરે છે.
આ છે સંક્રાંતિનું ધાર્મિક અને વૈજ્ઞાનિક મહત્વ
આમ તો, હિન્દુઓના તમામ તહેવારો ફક્ત ધાર્મિક નહીં પણ વૈજ્ઞાનિક રીતે જ છે, પરંતુ સંક્રાંતિનું વિશેષ મહત્વ છે. જાન્યુઆરીમાં ઠંડી દરમિયાન ગરમ વસ્તુઓનું સેવન કરવું જોઈએ. આવી સ્થિતિમાં, આ દિવસે દાન કરવામાં આવતી દરેક વસ્તુ ગરમ હોય છે સાથે સાથે હવામાન પણ અનુકૂળ હોય છે. તો, ખીચડી સુપાચ્ય છે. તબીબી વિજ્ઞાન એમ પણ કહે છે કે તલ અને ગોળ વગેરેનું સેવન આ ઋતુ કરતા કદી સારું ન હોઈ શકે.
આ સિવાય નદીઓમાં બાષ્પીભવનની પ્રક્રિયા શરૂ થાય છે અને નદીઓનું પાણી શુદ્ધ થાય છે. તેથી, આ સમયગાળા દરમિયાન કરવામાં આવેલું સ્નાન આરોગ્યપ્રદ છે. તેથી, મકરસંક્રાંતિ પર સ્નાન કરવાની પણ માન્યતા છે. આ દિવસથી સૂર્ય ઉગતો હોવાથી અને દિવસનો સમય વધતો જાય છે, જે શુભતાનો સંકેત આપે છે. અંધકાર ઓછો થવા લાગે છે અને પ્રકાશ વધે છે.
READ ALSO
- સાવધાન! ભૂલથી પણ આ 7 ચીજવસ્તુઓને ક્યારેય તમારા ફ્રિજમાં ના મૂકતા નહીંતર…
- તમારા નસકોરાં બોલવા પાછળ ક્યાંક ઓએસએ તો જવાબદાર નથી, જાણો કઈ રીતે મેળવશો તેનાથી છુટકારો
- Suzuki Access 125ની ખરીદવું પડશે મોંઘુ, કંપનીએ કિંમતમાં કર્યો આટલા રૂપિયાનો વધારો
- પોતાની જાન ગામમાં આવે તે પહેલા યુવતીએ અધિકારીઓ પાસે બનાવડાવ્યો ગામનો નવો રસ્તો, અધિકારીઓએ પણ ખુશ થઈ કામ કરી આપ્યું
- શું તમે કરો છો Earphone નો ઉપયોગ? તો જાણી લેજો તેનાથી થતી ગંભીર બીમારીઓ વિશે…
