રાજસ્થાનના પર્યટન સ્થળોની વાત કરવામાં આવે તો આવા અનેક શહેરોના નામ સામે આવે છે જેને દેશભરમાં ઓળખવામાં આવે છે. આમાંનું એક શહેર ઉદયપુર છે જે તેના તળાવો, મહેલો અને શાહી વસવાટ માટે જાણીતું છે. ઉદયપુર શહેર તેની સાંસ્કૃતિક ઓળખ માટે રાજસ્થાનમાં એક અલગ ઓળખ ધરાવે છે. ઉદયપુરની મુલાકાતે આવતા લોકો આ સ્થળની પ્રાકૃતિક સુંદરતાનો આનંદ માણે છે. પરંતુ તેની સાથે અહીં ઘણા મંદિરો પણ છે જે ઉદયપુરની ધાર્મિક ઓળખ બની જાય છે. અહીંના મંદિરના દર્શન કરવાથી જ મનને શાંતિ અને આરામ મળે છે.
શ્રી જગદીશ મંદિર
ઉદયપુરના સૌથી લોકપ્રિય મંદિરોમાંનું એક શ્રી જગદીશ મંદિર ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત છે. આ ત્રણ માળનું મંદિર 1651માં મહારાણા જગત સિંહ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું. ઈન્ડો-આર્યન સ્થાપત્ય શૈલીમાં રચાયેલ, મંદિરમાં પિરામિડ શિખર, મંડપ અને વરંડા છે. આ મંદિરનો શિખર લગભગ 79 ફૂટ ઊંચો છે અને તમે તેને દૂરથી સરળતાથી જોઈ શકો છો. મુખ્ય મંદિરમાં ભગવાન વિષ્ણુની કાળા પથ્થરની મૂર્તિ છે જેમાં ચાર હાથ અને ચાર નાના મંદિરો છે. આ મંદિર પંચાયતન શૈલીમાં બનેલ છે.
બોહરા ગણેશ મંદિર
આ મંદિર ઉદયપુરના સૌથી પ્રખ્યાત મંદિરોમાંનું એક છે જે 350 વર્ષથી વધુ જૂનું છે. તે ગણપતિ નગરમાં મોહનલાલ સુખડિયા યુનિવર્સિટી પાસે આવેલું છે. અહીં ઊભા રહીને ગણેશજીની પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે 80 વર્ષ પહેલા આસપાસના ગામોના કેટલાક લોકો આ મંદિરમાં આવ્યા હતા અને તેમની સમસ્યાઓ ગણેશજીને જણાવી હતી. તે પછી તેની બધી સમસ્યાઓ દૂર થઈ ગઈ. ત્યારથી આ મંદિર ઉદયપુરમાં પોતાની એક અલગ ઓળખ ધરાવે છે.
એકલિંગ જી મંદિર
આ મંદિર કૈલાશપુરીમાં આવેલું છે, આ મંદિરનું નિર્માણ આઠમી સદીમાં બાપ્પા રાવલે કરાવ્યું હતું અને આ મંદિરની કિનારીઓ રાણા મોકલ દ્વારા બનાવવામાં આવી હતી. એકલિંગ જીને મેવાડના રાજાઓના પારિવારિક દેવતા માનવામાં આવે છે અને મેવાડના મહારાણા પોતાને એકલિંગ જીના દિવાન માને છે. મંદિરનું વર્તમાન સ્વરૂપ મહારાણા રાયમલ દ્વારા આપવામાં આવ્યું હતું. આને ઉદયપુરના રાજાઓના પરિવારના દેવતાનું મંદિર કહેવામાં આવે છે. શિવરાત્રિ પર અહીં વિશાળ મેળો ભરાય છે. આ મંદિર રાજ્યમાં પશુપત સંપ્રદાયનું સૌથી પ્રમુખ સ્થાન છે.
મહાલક્ષ્મી મંદિર
મહાલક્ષ્મી મંદિર સંપત્તિ અને સમૃદ્ધિની દેવીને સમર્પિત છે. દેવીને શ્રીમાળી સમુદાયના પારિવારિક દેવતા માનવામાં આવે છે. જો કે મંદિરમાં દરરોજ ઘણા ભક્તો આવે છે, પરંતુ દિવાળીના તહેવાર દરમિયાન સંખ્યા અનેકગણી વધી જાય છે. શ્રાદ્ધ પક્ષની આઠમના દિવસે દેવીના જન્મદિવસે પણ લાંબી કતારો જોવા મળે છે, કારણ કે અહીં ખૂબ જ ઉત્સાહ સાથે દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.
કરણી માતાનું મંદિર
ઉદયપુરમાં દૂધ તલાઈ તળાવ પાસે મચલા મગરની ટેકરીઓ પર કરણી માતાનું સુંદર મંદિર આવેલું છે. તમે સીડીઓ ચઢીને અથવા રોપ-વેની મદદથી અહીં પહોંચી શકો છો. આ મંદિર તેના સ્થાન અને અદ્ભુત દૃશ્ય માટે પણ પ્રખ્યાત છે. અહીંથી તમને ઉદયપુર શહેરનો સુંદર નજારો તેમજ અરવલ્લી ટેકરીઓ અને પિચોલા તળાવનો સુંદર નજારો જોવા મળશે.
મહાકાલેશ્વર મંદિર
મહાકાલેશ્વર મંદિર ઉદયપુરના પ્રસિદ્ધ મંદિરોમાંનું એક છે. આ મંદિર ભગવાન શિવ (મહાકાલ) ને સમર્પિત છે અને 900 વર્ષથી વધુ જૂનું હોવાનું માનવામાં આવે છે. લોકવાયકા મુજબ લોકપ્રિય સંત અને ભગવાન શિવ ભક્ત ગુરુ ગોરખનાથ આ મંદિરમાં પૂજા કરતા હતા. આ સુંદર કોતરણીવાળા મંદિરના મુખ્ય મંદિરમાં કાળા પથ્થરનું શિવલિંગ છે. મંદિરમાં દરરોજ આરતી કરવામાં આવે છે, પરંતુ રૂદ્રાભિષેક આરતી મુખ્ય આકર્ષણ છે, જે મોટી સંખ્યામાં ભક્તોને આકર્ષે છે. સંકુલમાં અન્ય દેવી-દેવતાઓને સમર્પિત અન્ય કેટલાક નાના મંદિરો પણ છે.
અંબા માતા મંદિર
ઉદયપુરમાં ફતેહ સાગર તળાવના કિનારે આવેલું આ માતા અંબાના પ્રસિદ્ધ મંદિર છે. તેની સાથે એક રસપ્રદ વાર્તા જોડાયેલ છે. કહેવાય છે કે 17મી સદીમાં મહારાજા રાજ સિંહને આંખનો ભયંકર રોગ થયો હતો, જેના માટે તેઓ ગુજરાતના પ્રસિદ્ધ અંબિકા માતાના મંદિરે દર્શન કરવા જતા હતા, પરંતુ તે પહેલા જ મા અંબા તેમના સપનામાં દેખાયા અને તેમને ઉદયપુરમાં એક સ્થળ જણાવ્યું. બીજા દિવસે રાજાએ ત્યાં ખોદકામ કરાવ્યું, જેમાંથી મા અંબાની મૂર્તિ બહાર આવી. તે પછી મહારાજાને ત્યાં અંબા માતાનું વિશાળ મંદિર બંધાવ્યું અને તેમની આંખની સમસ્યા સંપૂર્ણપણે દૂર થઈ ગઈ.
READ ALSO
- BHAVNAGAR / પત્નીના ત્રાસથી કંટાળી પતિએ શરીર પર પેટ્રોલ છાંટી પોલીસ સ્ટેશનમાં જ કર્યો આત્મદાહનો પ્રયાસ
- વડોદરા : ઓરસંગ નદીમાં આધેડને મગર ખેંચી જતા ભારે શોધખોળના અંતે ફાયર ફાઈટરને મૃતદેહ મળ્યો
- RAJKOT / મોટામવા વિસ્તારમાં પાણીના ટાંકામાં પડી જતા ચોકીદારની 3 વર્ષની બાળકીનું કરૂણ મોત
- મહારાષ્ટ્રમાં અમિત શાહના રાહુલ પર પ્રહાર: ‘રાહુલ બાબા દેશને બદનામ કરવામાં વ્યસ્ત, ભારતમાં બહુ ઓછા લોકો તેમની વાત સાંભળે છે’
- નસીરુદ્દીન શાહે માંગવી પડી પાકિસ્તાનીઓની માફી, જાણો શું છે મામલો